| 
  • If you are citizen of an European Union member nation, you may not use this service unless you are at least 16 years old.

  • You already know Dokkio is an AI-powered assistant to organize & manage your digital files & messages. Very soon, Dokkio will support Outlook as well as One Drive. Check it out today!

View
 

Isṛayil d ddula tamagdayt

Page history last edited by takelsertit 14 years, 9 months ago

 

Isṛayil d ddula tamagdayt* ? D tadiwennit** ed Mauro Manno

 

*démocratique

**interview

 

23 Fuṛaṛ 2009

 

Tameskart : Giovanna Canzano

 

Mauro Manno

 

Ameddakel-nneγ Manno yemmut deg wass n Ljemεa 13 Fuṛaṛ 2009 deg Napoli. 57 n yiseggasen deg leεmeṛ-nnes. Mauro yekfa iseggasen ineggura n tudert-nnes i lmend n uhuddu n tmuγliwin yeccḍen ay sεan medden γef tṣ̣ehyunit ed Isṛayil. Ta d tadiwennit-nnes taneggarut ay iga deg Yennayer 2009. Ttxil-wen, rzum γef usebter (page) ay deg ay as-nerra tajmilt. [Rzu γef www.tlaxcala.es]

 

 

”Anda-t ljens ara iqeblen ad d-yettuḥettem fell-as sufella beḍḍu n wakal-nnes, γas ma yella win ay t-id-iḥettmen d Tuddsa n Iγlanen Yeddukklen [ONU] (ay deg, ur yessekf ad t-nettu, deg zzman-nni, ddulat ay yettekkan deg-s d tis ṛebεa n ddulat ay yettekkan deg-s ass-a, yerna imir-nni tella seddaw n ṛṛay n Yiwunak Yeddukklen ed Tdukli Tasuvyatit).

Lemmer d ay tnuda Tuddsa n Yeγlanen n Yeddukklen (ONU) ad tḥettem lxedma s Ṛṛay wis 194 ay yessuttren seg Isṛayil ad tejj Ifalesṭiniyen ay yettwanfan s yiγil ad d-qqlen γer tmurt-nsen, d ay-n ibanen lumuṛ ad ilint ddant akk-n niḍen. Maca Isṛayil tugi Ṛṛay-nni ... ” (Mauro Manno)

 

 

Giovanna Canzano – Udayen ”Über alles” (sennig n kullec). Seg 1948, asmi ay d-tlul ddula n Isṛayil, nezmer ad nger tamawt, mi ara nγer imagraden (articles) yemxallafen, Udayen llan deg yal aḥric n tudert tadelsant (culturelle) ed tudert tudmist (économique) : d Udayen ay yemmalen iberdan deg lxedma, d irgazen imussnawen (sages) yerna d ”irgazen itteddun deg webrid aqeεdan” ?  

 

 

Mauro Manno – Nekk ur d-qqareγ ”Udayen Über alles” (sennig kullec) wanag ad d-iniγ ”Iṣ̣ehyuniyen über Alles”. Ass-a yessekf ad neg lxilaf-a. D iseggasen ay-a seg wasmi ay qqareγ γef tsertit (politique) n tṣ̣ehyunit yerna zemreγ ad d-iniγ s ttbut mi ara nexleḍ gar yisem n Udayen ed win n tṣ̣ehyunit, ay-a d tuccḍa, yerna ur yettusemma d tuccḍa seg yidis kan n umezruy (ttarix) neγ n tsertit, wanag d tuccḍa yerna d ay-n ay iḍellmen Udayen-nni ay yellan d taγtest (victimes) n tṣ̣ehyunit, yerna llan aṭas n Wudayen am wi. Ula ass-a, llan Wudayen ay teswaγ tṣ̣ehyunit. Kra seg Wudayen-a ay deg tṭeffer ssneγ-ten nekk s timmad-inu, yerna ur iyi-d-ttbanen ḥesben iman-nsen ”Über alles” (sennig kullec), wanag ulac ccek atni seddaw n tεessast n yiṣ̣ehyuniyen. Udayen-a rran-ten deg rrif, sṛuḥen imukan-nsen n leqdic deg tesdawit, akk-n ay as-teḍra i Norman Finkelstein, win ay d-yuran ”The Holocaust Industry”, neγ ttwaεezlen yerna ttwaḥettmen i wakk-n ad jjen amkan-nsen deg tesdawit ed ad jjen ula d tiwaculin-nsen ed yimeddukkal-nsen deg Isṛayil ed ad inigen γer Lγerb, akk-n ay as-teḍra i Ilan Pappe, win ay d-yuran ”The Ethnic Cleansing of Palestine”. Udayen-a nḍerren imi ay yella γer-sen lkuṛaj ad d-inin atni mgal n tṣ̣ehyunit. Tanekra-a ay nekren mgal n tṣ̣ehyunit sskanen-d yes-s tigin ay ugin tasnakta tasertit (idéologie politique) n yiṣ̣ehyuniyen, am wakk-n ay d-sskanen yes-s tigin ay ugin ”rrbeḥ” wuγur tessaweḍ tesnakta-a, meḥsub ”Ddula Tudayt”, Isṛayil s yisem-nnes d ”Ddula Tudayt”. Wid ay d-yezgan mgal n tṣ̣ehyunit ssaramen ad tfak ddula n Isṛayil s ṣ̣ṣ̣ifa-nni ay yes ay tt-id-bnan yiṣ̣ehyuniyen yerna ttnaγen i wakk-n ddula-a ad d-tili deg wemkan-nnes ddula niḍen, d yiwet kan n ddula ara yilin d tamagdayt (démocratique) i wakk Udayen ed wakk Ifalesṭiniyen ay yeddren deg wakk akal n Falesṭin, meḥsub ama deg sdaxel n Isṛayil neγ deg Yikallen Yettwaṭṭfen (Territoires occupés), ay deg ara d-teddu ula d Γezza. Tin yernan γer-s; wid yellan mgal n tṣ̣ehyunit ttnaγen daγen i lmend n Wezref (Lḥeqq) n Tuqqla n yezruzaγ (réfugiés) ay yettuḥettmen ad ffγen seg tmurt deg 1948, swaswa kan akk-n ay d-yeqqar Ṛṛay wis 194 n Yeγlanen Yeddukklen (Nations Unies), ay yettwafernen swaswa kan 60 n yiseggasen ay-a (deg wass n 11 Dujembeṛ 1948), yerna werjin sfeεlen-t deg wenrar.

Maca yessekf ad d-nger tamawt s wazal-nnes ! Γas nebder-d tawaγit n Wudayen-a imaynuten ay teswaγ tṣ̣ehyunit, ur yessekf ad nettu tawaγit tameqrant, yugaren tin n Wudayen-a, tin ay iḥuzan Udayen isemsertiyen (assimilationistes) deg Ṭ̣ṭrad n Umaḍal Wis Sin. Ula d Udayen isemsertiyen llan mgal tṣ̣ehyunit, yerna ula d nitni tekfa-asen tṣ̣ehyunit tawaγit. D wa ay d aḥric n umezruy (ttarix) ay kkaten yiṣ̣ehyuniyen akk-n zemren akk-n ad t-ffren. Iṣ̣ehyuniyen nnuγen γer yidis n Yinaziyen ed yemgelsamiyen (anti-sémites), mεawanen yid-sen i wakk-n ad rẓen Udayen isemsertiyen.

 

 

Ihi, Iṣ̣ehyuniyen nezmer ad asen-nekf akk ismawen ala isem n ”irgazen yeddan deg webrid aqeεdan”, wanag Iṣ̣ehyuniyen irgazen n tsertit (politique) ay ibeεden aṭas akk-n ad ilin d irgazen itteddun deg webrid aqeεdan, ur tteddun deg webrid aqeεdan ed Wudayen, wala ed wid ur nelli d Udayen.

 

 

GC – D acu-ten Wudayen isemsertiyen (assimilationistes) ?

 

MM – Udayen isemsertiyen d Udayen-nni ay yellan bγan ad ssertin (s’assimiler), ad qqlen d aḥric seg yimezdaγen n tmurt-nni ay deg d-lulen. Γef leḥsab n Lqanun n ddin uday, Ahalacha d Uday yellan d memmi-s neγ d yelli-s n tmeṭṭut tudayt neγ n win ay d-ikecmen γer ddin uday. Tinettit (identité) tudayt tettwawṛat s yidammen, seg tyemmat γer memmi-s neγ yelli-s. Deg ddyanat niḍen, mxallafent lumuṛ : timmasiḥit n Ukaṭuli neγ tinneslemt n Yineslem ur ttwawṛatent s yidammen. Ihi, i wakk-n Udayen ad teqqim γer-sen tnettit tudayt, ur yessekf γef Wudayen ad mnasaben ed wid ur nelli d Udayen. Lemmer Uday (ur d-nlul deg Isṛayil) ad ixemmem imi d yemma-s kan ay d Tudayt, ihi netta ur d Uday, lemmer ad yagi ad yeḍfer ddyana tudayt yerna ad yeḥseb iman-nnes d amdan ilelli (libre) ay izemren ad yefren ddin niḍen neγ ur yettḍafar ula d yiwen n ddin, lemmer ad yebγu ad yedder war ma iεebba taεkemt n laṣ̣el uday n twacult-nnes, imir-nni nezmer ad as-nsemmi i Wuday-a d ”asemserti”. Amdan-a yebγa ad yeffeγ seg umaḍal-nni iγelqen n Wudayen ed ad yekcem deg umaḍal ay yeldin ugar yerna d tilellit, d tin ara yessen beṛṛa i umaḍal uday. S way-a, amdan-a ad yeḍfer idles (culture), iles, abrid n tudert, ucci, leεwayed, atg. n tmurt-nni ay deg yedder. Yerna ad yeqqen tudert ed uzekka-nnes γer wid n tmurt-nni. S way-a, ur yettḥulfu i yiman-nnes yettuḥettem ad yaγ tameṭṭut tudayt, yerna γef leḥsab n lqanun n ddyana tudayt, arraw-nnes ur ttilin d Udayen. Lemmer ad d-yessker arraw-nnes s tteṛbeyya-nni ay deg ay d-yekker, yerna ula d arraw-nnes ur ttaγen tudayin, yerna ula d arraw n yineggura-a ur ttaγen tudayin, sdeffir n kra n tsutwin (lejyal), tarwa-nnes ur tettili d tudayt, wanag ad tili d taṭalyanit, d talmanit, d tafṛensist, atg. seg idisan, deg wakk ṣ̣ṣ̣ifat-nsen. Aṣ̣ehyuni-nni n Jabotinsky, ay yellan yekṛeh tamsertit (assimilation), yenna-d ”i wakk-n ad iγer tamsertit n tidet ... [Uday] yessekf ad d-yarew, sdeffir n wacḥal n lemnasbat ed wid ur nelli d Udayen, deg wacḥal n tmerwin (dizaines) n yiseggasen, memmi-s n memmi-s n memmi-s ay deg ara d-yeqqim lateṛ d amecṭuḥ mliḥ seg yidammen udayen, imi memmi-s-nni n memmi-s ad yili γer-s ṛṛuḥ yettxemmimen yerna yettḥulfun am win n Wefṛensis n tidet neγ n Walmani n tidet”. Lemnasba n Wudayen ed wid ur nelli d Udayen d netta ay d llsas n temsertit. Qbel n Ṭ̣ṭrad n Umaḍal Wis Sin, lemnasba gar Wudayen ed wid ur nelli d Udayen tella tettnerni s waṭas, γef lemtel, deg 1929, deg Lalman, 59% seg jjwajat n Wudayen d wid ay d-yellan gar twacult tudayt ed tin ur nelli d tudayt, ma d jjwajat ”izedganen”, meḥsub wid ay deg ama d argaz, ama d tmeṭṭut d Udawyen, deg useggas-nni uwḍen kan 41% seg jjwajat n Wudayen. Ay-a yessexleε iṣ̣ehyuniyen, ay yellan ttwalin isemsertiyen (assimilationistes) d ixabiten. Asmi ay d-uwḍen Yinaziyen γer leḥkem, tuddsiwin tigraγlanin (organisation internationales) tiṣ̣ehyuniyin gan akk ay-n zemren akk-n ad mεawanen yid-sen, yerna uwḍen armi ay msefhamen ed Yinaziyen i wakk-n ad jjen ala Udayen iṣ̣ehyuniyen ad rewlen seg Lalman (yerna uwyen ayla-nsen) ed ad ten-aznen γer thersin (colonies) tifalesṭiniyin. Iṣ̣ehyuniyen ur d-cligen seg Wudayen isemsertiyen, yerna jjan-ten ad qablen tawaγit-nsen war aḥuddu. Iṣ̣ehyuniyen ur gin acemma i wakk-n ad εawnen Udayen isemsertiyen akk-n ad inigen γer Temrikt neγ γer tmura tiγerbiyin niḍen, wanag, deg tidet, reglen iberdan i s kra n way-n ay yellan yezmer ad ten-iεawen. Sakk-in, asmi ay yekker ṭṭrad, d ta ay d tikli ay d-uwyen yiṣ̣ehyuniyen ula akk ed Wudayen n tmura niḍen n Tuṛuft. Udayen mmuten deg tmenγiwin ed tnegzarin (massacres), yerna iṣ̣ehyuniyen qedcen kan akk-n ad ssukksen wid yellan iṣ̣ehyuniyen am nitni yerna tteddun ad inigen γer Falesṭin, ma d Udayen niḍen, yella kan yessekf ad ten-jjen ad mmten. Nezmer ad d-nekf amedya (lemtel) n Rezso Kasztner, ay yes nezmer ad nefhem mliḥ tamsalt-a. Aṣ̣ehyuni-a amajaṛi, yemsewwaq i wakk-n ad d-yessukkes tawacult-nnes ed wid ay ikecmen deg tuddsiwin (organisations) tiṣ̣ehyuniyin yemxallafen n Majaṛ, azal n 1600 n medden, s ujemmal, ma d netta ed wid ay yeddan yid-s, ad εawnen Almaniyen i wakk-n ad asen-ssifessen anfay n twinas n yigiman (centaines de milliers) n Wudayen isemsertiyen γer Auschwitz.  

Tasertit-a (politique) tessafses assenger n Udayen ur nelli d iṣ̣ehyuniyen, wid yellan tteddun γer temsertit (assimilation), yerna qrib ur d-yeqqim deg-sen ula d yiwen. Iṣ̣ehyuniyen ttekkan deg tinγi-a (ljarima) ay gan Yinaziyen. Γef way-a, amur ameqran deg Wudayen ay yeddren deg Lγerba qqaren-d d iṣ̣ehyuniyen ay llan yerna, s umata, ttemnasaben kan ed Wudayen.

 

 

Vladimir Jabotinsky, d yiwen seg yemḍebbren

iṣehyuniyen imeqranen deg tezwara n lqern wis 20

 

 

GC – Tebγiḍ ad d-tiniḍ yella-d ussizdeg n weγref (épuration ethnique) n Wudayen ay gan Wudayen niḍen ?

 

MM – Awal-a n ”ussizdeg n weγref” (épuration ethnique) nekk jjiγ-t i wewṣ̣af n way-n ay gan Yiṣ̣ehyuniyen i Yifalesṭiniyen deg 1948. Iṣ̣ehyuniyen ssazedgen Falesṭin seg yimezdaγen-nnes iqburen, akk-n ay d-yessken Ilan Pappe s udeqqeq deg wedlis-nnes amaynut, yagi ula d isem n wedlis-nnes ibedder-d assizdeg n weγref. Ma d nekk, zemreγ ad d-iniγ yella-d lebγi sγur Yiṣ̣ehyuniyen akk-n ad hennin deg Wudayen ur nelli d iṣ̣ehyuniyen. Ssawleγ-d yagi γef  uttekki n Yiṣ̣ehyuniyen deg tenγiyin (ljarimat) ay gan Yinaziyen. Timenγiwt n Wudayen d ccγel n Yinaziyen, ma d Iṣ̣ehyuniyen εawnen imenγayen (iqettalen) seg waṭas n yidisan. Deg Ṭ̣ṭrad n Umaḍal Wis Sin, Iṣ̣ehyuniyen, deg kra n tegnatin, uwḍen armi ay d nitni s timmad-nsen ay yenγan Udayen niḍen, maca s umata, llan snuzuyen-d Udayen, yerna aṭas n tikkal ay deg εawnen almaniyen i wakk-n ad sseddun igriren n wesnejmaε (camps de concentration). Qennεen Udayen isemsertiyen ad qqimen deg yimukan-nsen yerna ur ttenkaren, yerna ay-a akk i wakk-n ad ssiwḍen ad d-ssukksen iṣ̣ehyuniyen ay yeddan yid-sen, imeddukkal-nsen ed twaculin-nsen. Deg way-n yerzan wid ay yeddan yid-sen, yessekf ad d-nger tamawt imḍebbren n Wudayen ur nudan i wakk-n ad ten-id-ssukksen akk, wanag nudan kan ad d-ssukksen ilmeẓyen, meḥsub wid ay yellan zemren ad ttekkin deg yimenγi imselleḥ (imi ay llan ssefrayen ad yili ṭṭrad ed Wangliziyen neγ ed Yifalesṭiniyen deg Falesṭin), meḥsub, wid ara izemren ad qedcen i lmend n wesnerni n thersin (colonies), wid ara izemren ad d-arwen igerdan. Ma d imγaren ed yigerdan ad ilin kan d taεkemt. Deg 1937, Chaim Weizmann, win yellan iteddu ad yeqqel d aselway (ṛṛayes) n Isṛayil, yenna-d war akukru, sdat n Tseqqamut n Peel, deg London : ”Bγiγ ad d-ssukkseγ ... ilmeẓyen [i Falesṭin]. Imγaren ad εeddin (ad mmten). Ya ad εebbin lmektub-nsen, ya ur t-ttεebbin. Llan d aγebbar, d aγebbar n tdamsa (économie), d win n lbal, deg yiwen n umaḍal ay deg ur telli ṛṛeḥma ... Ala d afurk n yelmeẓyen ara imenεen ... Yessekf ad qeblen ay-a”. Yerna yessekf ad tecfum, win ay d-yennan ay-a d aṣ̣ehyuni. Ben Gurion, mi d-yessawel deg 38 γef yigerdan (igerdan n yiṣ̣ehyuniyen ed wid ur nelli d iṣ̣ehyuniyen), yenna-d : ”Lemmer d ay ẓriγ nezmer ad d-nessukkes akk igerdan [Udayen] n Lalman s wawway-nsen γer Langliz neγ ad d-nessukkes ala azgen seg-sen s wawway-nsen γer Falesṭin, ad ferneγ tis snat-a”. Ben Gurion yella yeẓra lemmer d ay ssextaren Udayen isemsertiyen (assimilationistes) ed yemdanen umi zeddiget nneyya gar n ”ussukkes n Wudayen seg Yegriren n Wesnejmaε [Camps de Concentration]” ed ”tṣ̣ehyunit”, d ”ṛṛeḥma” ara yernun yerna ”medden ad gen lmejhud-nsen akk i wakk-n ad d-ssukksen Udayen seg tmura yemxallafen”, s way-a, taṣ̣ehyunit ”ad tettwamḥu seg tlufa n umaḍal, seg ṛṛay n wegdud [yiwen ur ittezzi ad tt-id-yebder], ama deg Briṭanya ed Yiwunak Yeddukklen, ama seg ṛṛay n Wudayen n yal amkan.” Ay-a ur llin zemren Yiṣ̣ehyuniyen ad qeblen ad d-yili yerna gan akk ay-n zemren akk-n ur d-yettili. Xemmem kan asmi ay as-yenna yiwen i Yitzhak Gruenbaum, imḍebber n Tseqqamut n Ussukkes (!) n Tnegga (Agence) Tudayt n Falesṭin, deg 1943, asmi ay d-tebda tmenγiwt n Wudayen : ”Ur bennum tihersin (colonies) timaynuten (...) wanag aznem idrimen akk-n ad d-ssukksen Udayen n Lγerba”, netta yerra-d : ”Taṣ̣ehyunit tugar kullec”. Deg tegnit niḍen, dima deg 1943, yenna-d : ”yiwet n tfunast deg Falesṭin tif akk Udayen n Tuṛuft”. Dγa s webrid-a ay ssawḍen Yiṣ̣ehyuniyen ad ddukklen ad Yinaziyen i wakk-n ad d-ssukksen iman-nsen, deg lweqt ay deg wid ur nelli d iṣ̣ehyuniyen ttwamḥan, yerna s tdukli-a ay d-yella way-a. Yerna ass-a, ṛṛay n yiṣ̣ehyuniyen yeḥkem akk Udayen yerna iṣ̣ehyuniyen γer-sen tazrirt (influence) tameqrant deg lḥukumat tiγerbiyin. D nitni ay yettḍebbiren γef wamek ara tili tsertit (politique) tabeṛṛanit tamarikanit (ẓer adlis n Mearsheimer ed Walt). Yerna γef way-a ay teqqel Isṛayil d ddula ur yettnal yiwen yerna tezmer ad teg akk ay-n ay as-yehwan ur i Yifalesṭiniyen kan ...  maca da, nekcem deg temsalt n ulubi (lobby) aṣ̣ehyuni.

 

GC – Alubi aṣ̣ehyuni ?

 

MM – I wakk-n ad nefhem ay-a, ad d-nekf amedya (lemtel) n ulubi aṣ̣ehyuni deg Marikan, yerna d netta ay d alubi aṣ̣ehyuni ay ijehden akk deg Lγerb. Deg temzizzelt i n wefran n uselway, deg Marikan, medden akk ẓran Obama ed wenmazeul-nnes (vice-président), Biden, ed sin-nni n yexṣ̣imen-nsen ay ixeṣ̣ren tifranin, McCain ed Palin, ttazzalen akk-n ad anzen seddaw n tecḍaḍt AIPAC, tuddsa (organisation) ijehden akk n ulubi n Wudayen deg Marikan. Mearsheimer ed Walt ssawlen-d γef way-a qbel ad yeḍru, yerna yeḍra-d war leεḍil. Sin-nni n yimazwaren [candidats, Obama ed McCain], sεeddan akayad (examen) sdat n yemḍebbren n ulubi, i wakk-n ineggura-a ad ẓren anwa deg-sen ara d-yawin ṛṛay igerrzen deg way-n yerzan Isṛayil, yerna d acu-ten yimukan n uḍebber n ddula ara yekf i Yiṣ̣ehyuniyen (ama d Udayen neγ ala) deg lḥukuma-nnes, ma iεedda d aselway. Medden akk cfan amek ay yessaweḍ Obama ad yernu axṣ̣im-nnes mi ay d-yenna yedda ed ṛṛay n wid ay d-yeqqaren ”Lquds d d tamaneγt (capitale) n Ddula tudayt, yerna d yiwet yerna ur tettwabḍay”. McCain ur yuwiḍ armi d anect-a. Lejnas ssiẓren (condamner) s webrid unṣ̣ib (officiellement) tamuγli-a s wacḥal n Leṛyuy ay yettwafernen deg Yeγlanen Yeddukklen (Nations Unies). Isṛayil mazal tettkemmil assuffeγ n Yifalesṭiniyen (yerna llan gar-asen aṭas n Yimasiḥiyen) seg Temdint Timqeddest, ma d Lγerb yeqqar-d acemma ur la iḍerru din deg lweqt ay deg mazal-it yeṭṭef, s webrid unṣ̣ib n Yeγlanen Yeddukklen.  Imir-a, Obama, ”argaz n talwit” iqerreb γer yidis n Isṛayil ugar n wanect qerrben yiselwayen niḍen. Deg tazwara, alubi yella yettban-d iteddu ad iεawen McCain, maca sakk-in, ibeddel kra. Yessekf ad d-nesmekti anmazul (vice-président) n Obama, Joe Biden, akk-n kan ay t-id-semman γer wemkan-nnes, yenna-d ”nekk d aṣ̣ehyuni yerγan γef tṣ̣ehyunit!”. Ur wehhmeγ ma yella ẓriγ d alubi s timmad-nnes ara yilin iḥettem Obama akk-n ad yefren Biden d anmazul-nnes. Sakk-in Obama yessaweḍ ad yekf ḍḍmanat ijehden, dγa s way-a ay d-yerbeḥ aεuzzu (ed yedrimen) n ulubi. Ay-a d rrbeḥ igerrzen i yiṣ̣ehyuniyen. Imir-a, alubi ad tili γer-s tsertit ed ulubi ay iqeddcen i lmend n Isṛayil yerna win ay ibedden sdeffir-s d aselway ay ḥemmlen medden, ur d aselway ara yilin d tili kan n Bush.  

 

 

Isertiyen (politiciens) iγerbiyen zemren ad rren tisertiyin-nsen (politiques) d tid ay imalen ugar γer Isṛayil ed Yiwunak Yeddukklen n Temrikt (yagi kifkif-itent), war ma ssekren-d uguren ed ṛṛay n yegduden n tmura-nsen. Amussu (mouvement) i lmend n talwit yeftutes akk. Yerna yetbet, Obama ur yettεeḍḍil ad yessexṣ̣er tugna-nnes (image) n wergaz amaynut, ed ad yeqqel am Rice neγ Powell, d aberkan ay sseqdacen deg nnfeε n ulubi, yerna ay-a ur yecγib alubi, yerna ur yelli way-n ara t-iceγben imi ay yezmer dima ad yessiweḍ γer way-n yebγa. Deg tidet, tugna n Obama tumes yagi. Tiγawsiwin timezwura ay yebdan sskanent-d ay-a netta d asmi ay d-yefren [Hillary] Clinton d Tamarut (secrétaire) n Ddula, am wakk-n ay d-yefren Rahm Emanuel (baba-s n uneggaru-a yenna-d s lejheṛ yekṛeh Aεṛaben yerna yetḥeqq memmi-s ad yeqdec i lmend n Isṛayil). Alubi yessaweḍ daγen ad t-id-iṣ̣aḥ way-n niḍen. Sdeffir n leḥkem-nni ay yekfa Bush i yiwet n terbaεt niḍen n Yiṣ̣ehyuniyen, wid-nni umi qqaren imagaẓen imaynuten (néo-conservateurs) (qrib akk-n ma llan d Udayen) yessaweḍ-iten armi ay yeqqel yiwen ur ten-yettamen, yeγli leqder-nsen, maca imir-a, isuddasen (stratèges) iṣ̣ehyuniyen ufan-d amek ara kemmlen tikliwin-nni ay d-wwin deg tallit n Bush, yerna tikkelt-a wid ara tent-ikemmlen i lmend-nsen ur llin d Udayen, wanag d wid ay d-yekfan ḍḍmanat i Yiṣ̣ehyuniyen, d wid ay asen-d-yesseknen zemren ad tteklen fell-asen. S way-a, sdeffir ma yettwafren-d Biden, nwala amek ay tεawed tban-d [Hillary] Clinton (naqal Obama ur yemsefham yid-s γef temsalt n tsertit [politique] tabeṛṛanit, maca imir-a, nettwali-t iwekkel-itt d nettat ara yilin d taneγlaft [tawzirt] n beṛṛa). Ula d Hillary d taṣ̣ehyunit yerna d tarbaεt-nni n Yiṣ̣ehyuniten ay d-yewwi wergaz-nnes γer Tmarit (Secrétariat) n Ddula, ara d-terr ula d nettat : Madeline Albright, Holbrooke, Dennis Ross, atg. Tikli n yimagaẓen imaynuten udayen ad tkemmel, maca tikkelt-a, wid ara tt-ikemmlen ur ttilin d Udayen. D acu kan, ccwi imi iṣ̣ehyuniyen ur nelli d udayen qlilit s waṭas, maca d nitni ay d ixabiten imeqranen akk n tmurt-nsen yerna ttaznen ilmeẓyen imarikaniyen γer ṭṭrad i lmend n ussejhed n Isṛayil, d ay-a ay yeḍran deg taluft n Σiraq. Ula d nekni, s Wuṛufiyen, nesεa alubi aṣ̣ehyuni. Ulayγer ma neεreḍ ad neffer tafukt s uγerbal.

 

GC – Yella ulubi aṣ̣ehyuni deg Tuṛuft ?

 

MM – Alubi aṣ̣ehyuni nezmer ad t-naf deg yal amkan deg umaḍal anda ay llan yiṣ̣ehyuniyen. Lemmer d ay llin kan deg Isṛayil, tili ad ifsusent lumuṛ, maca Udayen sεan Lγerba, yerna gar Wudayen n Lγerba, llan aṭas n Yiṣ̣ehyuniyen. Aswir (Congrès) Aṣ̣ehyuni Amezwaru (1897) iga-d ahil (programme) ay deg ay iweṣ̣ṣ̣a Udayen n Lγerba ad swejden i leqdic ”i lmend n ussutter seg lḥukumat n tmura ay deg zedγen, lemmer ad terr tmara, ad qeblent ad εawnent taṣ̣ehyunit ad taweḍ γer way-n tebγa”. Yerna ssawḍen ad gen ay-a. Ass-a, sdeffir ma tlul-d Isṛayil, alubi aṣ̣ehyuni amarikani ed yilubiyen iṣ̣ehyuniyen n tmura niḍen mazal qeddcen i lmend n ”way-n ay tebγa ad tessiweḍ γer-s tṣ̣ehyunit”. Maca iswan (buts) n tṣ̣ehyunit n wass-a ur llin am wid n wasmi ay llan qeddcen akk-n ad d-sbedden Ddula Tudayt. Γas εeddan 60 n yiseggasen seg wasmi ay d-tennulfa, Isṛayil werεad ur tris γef llsas ijehden. Mazal qeddcen akk-n ddula-a ad tili d ”Ddula Tudayt” yerna s yiγil kan ay ssawḍen, taswiεt-a, ad tejjen ad teqqim d ”tudayt”. Isṛayil d ddula titnit (ethnique) ay yeṭṭfen akal n medden niḍen yerna tḍellem Ifalesṭiniyen war ma tquder akk lqanun agraγlan (international), s way-a, Isṛayil teẓra iman-nnes d ddula ur nebni γef lḥeqq. Ccγel n ulubi, imir-a, netta d ”tirrin n Isṛayil d ddula ay yebnan γef lḥeqq”, yerna yekkat akk-n ad d-yessken ay-a lxerṣ̣um i tmura tiγerbiyin. Tuṛuft, meqqar seg yidis n lḥukumat-nnes, teεreḍ ad teṭṭef talemmast deg Ccerq Alemmas, war ma tmal γer Waεṛaben wala γer Yisṛayiliyen. Nesεa nnfeε ameqran deg Umaḍal aεṛab. Maca deg 2004, yebda yettili-d ubeddel. Aseqqamu n Tdukli Tuṛufit yeqbel ”Aγawas n Tigawt [Plan d’Action] gar Tdukli Tuṛufit ed Isṛayil”, yerba γas ma yella Isṛayil tga aṭas n tγawsiwin yessewḥacen deg temsalt n yizerfan n wemdan, Aγawas-nni yenna-d ”Tadukli Tuṛufit ed Isṛayil cerkent-tent wazalen n tugdut (valeurs de la démocratie), aqader n yizerfan n wemdan ed leḥkem aεlayan n lqanun ed tlelliyin n llsas”. Ay-a iban d lekdeb amsari, yerna wejdeγ ad t-id-sskeneγ. D acu kan, ay-n yugaren ay-a netta : aγawas-nni iga-as i Isṛayil abrid akk-n ”ad tettekki deg yidisan yesεan azal n tsertiyin (politiques) ed wahilen (programmes) n Tdukli Tuṛufit”. La ntteddu akk-n ad neqqel d tahrest (colonie) taṣ̣ehyunit.

 

 

Seg 2006 d asawen, Tuṛuft terna tbeddel ugar deg temsalt-a. Tiyita deg Isṛayil tebda tettiḥnin. D yiwet n terbaεt tusligt (spéciale) isem-is ”Aseqqamu Amarikani Udayen i Tuṛuft” ay-a iḥeṛsen Tuṛuft akk-n ad tessenqes seg teqseḥ n tiyita ay d-tekkat deg Isṛayil. ”Aseqqamu”-a nezmer ad naf deg-s tarbaεt n AIPAC, tin n LAD (Ligue Anti-Défamation – Tamγunt mgal n ucemmet), ed Weswir Uday Amarikani ay yeqqlen ula d netta d tarbaεt i yiman-nnes. Amezwaru ay iqeblen ay-a deg Tuṛuft d Prodi, sakk-n d Ferrero-Waldner, imir-a, yerna-d γer-sen Barroso. Qbel n 2000, Tadukli Tuṛufit tella tettṛaju seg Isṛayil ad txelleṣ̣ γef yixeṣ̣ṣ̣aren ay tga deg Yikallen Yettwaṭṭfen (Territoires Occupés) s yedrimen n Tdukli Tuṛufit, ma d imir-a, sdeffir ma tbeddel tikli akk-ed Ferreo-Waldner ed Barroso, ikallen ifalesṭiniyen ur yelli way-n ay ten-id-iṣ̣aḥen. Ass-a, deg Wemni (Parlement) Uṛufi, llan azal n 200 n yimaslaḍen (membres) umi qqaren ”Imeddukal Uṛufiyen n Isṛayil”, yerna qeddcen i Tel-Aviv. Leqdic-a ttεawanen-t yergazen n iweẓla (hommes d’affaires) udayen ay yellan deg wakk timiwa n Tuṛuft ed Wudayen ay d-yettwafernen deg wamniyen (parlements) n tmura tuṛufiyin yemxallafen, am Fiamma Nierenstein ed ubugaṭu-nni Alessandro Ruben, deg sin yid-sen deg Ṭṭalyan. Taggara-a, mi ay yeqqel Nicolas Sarkozy d aselway n Tdukli Tuṛifit, yebγa ad d-yessebded Tadukli Tagrakalt (Union Méditerranéenne). Yuγ lḥal, Sarkizy d Uday yerna d aṣ̣ehyuni (akk-n ay t-id-yenna netta s timmad-nnes), yerna ussebded n Tdukli Tagrakalt, taṣ̣ehyunit tettqerrib akk-n tessiweḍ amaḍal aεṛab ad yeqbel yerna ad as-yekf lḥeqq i Isṛayil, yerna ay-a s uεeddi γef webrid n Tuṛuft. Yessekf ad nḥader mliḥ, ta ur telli d tasertit (politique) n talwit, akk-n ay mazal qqaren-d yemḍebbren n Tuṛuft. Lemmer ad tessiweḍ Isṛayil arma fkant-as tmura taεṛabin lḥeqq, Isṛayil ad taf abrid yeldi i wakk-n ad teg ṭṭrad ed Iṛan, ed Ḥizbullah akk-ed Yifalesṭiniyen, yerna ay-a ad d-yili s weqbal n tmura taεṛabin. Deg tegnit am ta, Ddula Tafalesṭinit ad tili d tarbaεt kan n yibantustanen (bantoustans) ay γef ara d-zzin Yisṛayiliyen, swaswa am Γezza. Ala taluft n tdamsa (crise économique) n Tuṛuft ay izemren ad teḥbes ay-a. Ma yella taluft n tdamsa ad tessiweḍ lḥukumat timerka ay iḥekmen timura taεṛabin ad γlint, nezmer ad nẓer talalit n rrebrab, tinekriwin ed tegrawliwin (révolutions) n medden ara inadin ad d-rren ttaṛ deg tmura-a, am wakk-n ara d-ssuffγen yiγerfan (ccuεub) aεṛaben akk urfan-nsen.

 

GC – Ihi Isṛayil ur telli d ddula tamagdayt* (démocratique) ?

 

MM – Ala. Ala, ur telli d tamagdayt (démocratique). Isṛayil d ddula ay deg leḥkem yettunekf i yiwen kan n weγref. D Ddula n Wudayen kan. Tugdut (démocratie) deg Ddula Tudayt tella kan i Wudayen. Wid ur nelli d Udayen, ttalasen kan deg tugdut n tkellax. Iyyam ad nxayel tamurt anda, naqal, d listiεmaṛ ay iḥekmen, seddaw n leḥkem-nni yella yiwen n ukabar (parti) i lmend n yiwen kan n weγref (cceεb). Akabar-nni yessefray, asmi ara yeffeγ listiεmaṛ, ad d-yessebded ddula tamagdayt deg wakk timiwa n tmurt-nni, maca yessefray daγen ad yeẓẓeε seg tmurt-nni akk iγerfan niḍen. Amek ay nezmer ad d-nini γef ukabar-a yesεa ahil d amagday ? Nekk ttwaliγ ahil am wa d ahil amsiri (raciste) ay yettwabnan γef ussizdeg itni (épuration ethnique). Imir-a, iyyam ad nxayel tamurt-nni yeffeγ-itt lisiεmaṛ, yerna akabar-nni yettunekf-as ttesriḥ ad d-yessebded ddula-nnes maca ala deg yiwen kan n umur seg tmurt-nni, yerna s ccerḍ, ur itteẓẓeε ula d yiwen n weγref ula deg tama-nni ay t-id-iṣ̣aḥen. Maca deg tegnit n Isṛayil, ddula sbedden-tt-id akk-n kan ay tessuffeγ terbaεt tamecṭuḥt amur ameqran seg yimezdaγen n tmurt, γef leḥsab n wahil-nni amsiri (raciste) ay d-theyya terbaεt-nni tamecṭuḥt. Isṛayil d ddula tamagdayt, maca deg tidet, tugdut ttekkayen deg-s akk imezdaγen n tmurt, maci ala d tadrest (minorité) ay yessawḍen ad d-tḥettem iman-nnes s ussizdeg itni (épuration ethnique). Ass-a nettwali deg tsuda (institutions) n lqanun agraγlan (γef lemtel, Iγlanen Yeddukklen [Nations Unies]), ssutturen seg ddula-a titnit (ethnique) ad d-terr wid-nni ay yettwaẓẓεen yerna ad asen-tekf izerfan imagdayen (démocratiques) ara ten-yesεedlen ed Uwadayen n Isṛayil. Maca ddula-a ”tamagdayt” (yellan d tamagdayt i lmend kan n weγref (cceεb) ay tettmettil), tugi ad d-qqlen wid yettwaẓẓεen, wanag tettkemmil ahil-nnes (programme) ay yes tebγa ad tekcem yerna ad teṭṭef akk akal n tmurt-nni, yerna ad tt-testeεmeṛ s medden yellan seg weγref-nnes, maca tewwi-ten-id seg tmura niḍen. Assemγer-a n wakal ed ussizdeg-a itni ur la d-ttilin s zzheṛ kan, wanag ”tiftarin” (documents) n llsas ay yes ay d-sbedden yiṣ̣ehyuniyen ddula-nsen ssawalen-d γef way-a. Γef lemtel, deg teftarin-a nezmer ad naf akal n Falesṭin s lekmal-nnes d ayla n weγref Uday, ay anda bγun ddren (gar-asen ula d wid ay yeddren deg Falesṭin d luluf n yiseggasen ay-a), maca, seg tama niḍen, akal n Falesṭin ur yelli d ayla n wid-nni ay yettwaẓẓεen cwiṭṭ kan qbel ad d-tettussebded ddula-a titnit (ethnique). Ihi mazal nezmer ad neḥseb ddula-a d tamagdayt ?

 

Yerna mazal ad d-nernu tayeḍ. Iyyam ad nxayel deg ddula-nni titnit, tella yiwet n tedrest (minorité) tamecṭuḥt seg weγref-nni (cceεb) ur nessekf ad yili deg tmurt-nni, d tadrest ay imenεen seg ussizdeg-nni itni [Aεṛaben n Isṛayil]. Tadrest-a d tin yettnernin, tettefrurux deg tmurt-nni armi ay tewweḍ ad tili d tis ṛebεa seg yimezdaγen n ddula-nni. D acu kan, arraw n tedrest-a d wid yeqqlen d iγermanen (citoyens) yesεan azal rxisen, ama deg tdamsa (économie), ama deg lqanun, ama deg tudert n yal ass, ama deg way-n niḍen, zgan ttwaḥeqren, yerna ttwaḥeṛmen seg way-n ay deg ttalasen Wudayen deg Isṛayil. Meḥyaf ameqran ay d-yellan fell-asen d win ay yerzan ssεaya n wakal. Yiwen seg leqwanin ay d-yessebdaden ddula n Isṛayil yeḍmen-as i ddula-a 93% seg wakal n tmurt-nni ay teḥkem, akal-nni ad yili d ayla n ddula tudayt i yiman-nnes kan, yerna ad yili gar n yifassen n weγref-nni (cceεb) ay tettmettil ddula-nni. Ala d arraw n weγref uday ay yettalasen ad ssenzen akal (ed wakk ay-n ay yettwabnan fell-as) gar-asen. D acu kan, lqanun-a yettakf ttesriḥ i tiγin n wakal seg 7% n wakal-nni ay d-yeqqimen i tedrest (minorité) [Aεṛaben n Isṛayil], i lmend n ussemγer n wayla ed wakal n weγref uday. Ihi mazal nezmer ad d-nini Isṛayil d ddula tamagdayt ?

 

 

 

Deg tegnit-a n meḥyaf ay tesεedday γef Waεṛaben n Isṛayil, ddula-a titnit (ethnique), tekfa i Waεṛaben-a cwiṭṭ n yizerfan n tefranin ed cwiṭṭ n wezref i tiyita deg meḥyaf-a. Maca zemren yizerfan-a imecṭuḥen ad rren ddula-a d tamagdayt (démocratique), asmi ay ten-tekfa i terbaεt-a ay γef tεeddint luluf tḥeqraniyin ? Sliγ i leεyaḍ n wid yettdafaεen γef Isṛayil asmi ay d-nniγ cwiṭṭ-nni n yizerfan ay tekfa Isṛayil i tigti (majorité) tafalesṭinit, ur d-ttkafin. Deg tidet, akk-a ay yella lḥal. Yessekf ad teẓrem deg Isṛayil yettwamneε yiwen ad d-iwet deg tnettit (identité) tudayt n ddula-a. Yettwamneε ad d-yessebded yiwen akabar (parti) ara yesεun ahil (programme) i lmend n ussebded n ddula n ṣ̣ṣ̣enf niḍen, d tin ur nettili d ddula titnit (ethnique). Yettwamneε γef yiwen ad yennaγ i lmend n lxedma s Ṛṛay wis 194 n Yeγlanen Yeddukklen (Nations Unies) ay d-iḥettmen azref n tuqqla n Yifalesṭiniyen ay yettwaẓẓεen. Yettwamneε yimenγi i lmend n tukksa n lqanun ay d-yessebdaden ddula-a yerna yeqqar-d Falesṭin d ayla n wakk Udayen n umaḍal yerna deg yal taswiεt, win ay as-yehwan deg-sen yezmer ad d-yas γer Falesṭin yerna ad yeṭṭef akal ay d-kksen lεeskeṛ n ddula tudayt i kra n Yifalesṭiniyen n Yikallen Yettwaṭṭfen (Territoires occupés). Mazal nezmer ad d-nini Isṛayil d ddula tamagdayt ?

 

Ihi γef leḥsab-a, zemren yiγermanen ikaṭuliyen (akk-n tebγu tili lmenεna n yisem-a ass-a) ad qqlen ur snuzuyen ayla-nsen i Wudayen, Ipṛutistanen ed wiyaḍ, i wakk-n akal n Ṭ̣ṭalyan ad yettili gar kan n yifassen n Yikaṭuliyen. Wid ur nelli d ikaṭuliyen ad yili γer-sen wezref ad bbuṭin, maca ad bbuṭin s webrid ur nettḍurru tinetti (identité) ”takaṭulit” n ddula. Deg tegnit am ta, tezmer Ṭ̣ṭalyan ad tkemmel ad teḥseb iman-nnes d ddula tamagadayt ? Yerna yessekf ad d-smektiγ wid ay yettdafaεen γef Isṛayil, Udayen deg Ṭ̣ṭalyan ur llin d tis ṛebεa seg yimezdaγen n tmurt-a, wanag, seg tama niḍen, tis ṛebεa seg yimezdaγen n Isṛayil d Ifalesṭiniyen. Ad ten-id-smektiγ daγen lemmer ad kemmlent lumuṛ akk-a, Isṛayil tezmer ad teqqel d ddula titnukṛatit (ethnocratique), am wakk-n ay tezmer ad teqqel ddula ara yeḥkem ddin uday, s tḥeqranit n ddyanat niḍen, yerna ay-a yezmer ad d-yili mi ara nẓer dduṛ ameqran ay bdan tturaren-t yikabaren (partis) yeqqnen γer ddin deg Isṛayil.

 

GC – Γef leḥsab n wakk ay-n ay d-tenniḍ deg tdiwennit-a (interview), amek ara d-tesfehmeḍ tummγa-a (attaque) taneggarut n Isṛayil γef Γezza ?   

 

MN – Lemmer ad nessers ay-n la iḍerrun deg Γezza imir-a deg lqaleb n umezruy-nni (ttarix) ay d-neḥka deg tdiwennit-a (interview), yessekf ad d-nini tummγa-a (attaque) d asurif kan niḍen ay gan yiṣ̣ehyuniyen i lmend n ussizdeg itni (épuration ethnique) n Yifalesṭiniyen. Lemmer d ay tebγi Isṛayil ad temsefham ed Yifalesṭiniyen γef ussebded n ddula tafalesṭinit, iban llant aṭas n tegnatin i lmend n way-a. Wid ay yeddan ed Isṛayil qqaren-d d Ifalesṭiniyen ay d imezwura ur neqbil beḍḍu n Falesṭin deg 1948. Maca anwa ay yellan yezmer ad yeqbel taγawsa am ta ? Anda-t ljens ara iqeblen ad d-yettuḥettem fell-as sufella beḍḍu n wakal-nnes, γas ma yella win ay t-iḥettmen d Tuddsa n Yeγlanen Yeddukklen [ONU] (ay deg, ur yessekf ad t-nettu, deg zzman-nni, ddulat ay yettekkan deg-s d tis ṛebεa n ddulat ay yettekkan deg-s ass-a, yerna imir-nni tella seddaw n ṛṛay n Yiwunak Yeddukklen ed Tdukli Tasuvyatit).

 

 

Tanegzart n Γezza (Dujembe 2008 - Yennayer 2009)

 

Lemmer d ay tnuda Tuddsa n Yeγlanen n Yeddukklen (ONU) ad tḥettem lxedma s Ṛṛay wis 194 ay yessuttren seg Isṛayil ad tejj Ifalesṭiniyen ay yettwanfan s yiγil ad d-qqlen γer tmurt-nsen, d ay-n ibanen lumuṛ ad ilint ddant akk-n niḍen. Maca Isṛayil tugi Ṛṛay-nni, imi ay tella tettkel, tsenned γer Yiwunak Yeddukklen, ay yellan yagi deg tallit-nni tetteddu s ṛṛay n ulubi aṣ̣ehyuni amarikani. Isṛayil tga ugar n way-a, deg tidet asmi ay tenγa abdammas (médiateur) n Yeγlanen Yeddukklen, Folke Bernadotte, ay yellan yettheyyi-d tasertit (politique) tamaynut deg tallit-nni. Isṛayil tella tebγa ddula s weγref (cceεb) azedgan yerna ur telli tifrat niḍen ara tt-iqennεen menγir ay-a. D ta ay d taṣ̣ehyunit. Sdeffir n ṭṭrad n 1967, Isṛayil tugi ula d Ṛṛay wis 242, ay d-iḥettmen fell-as ad tejbed iman-nnes seg Yikallen Yettwaṭṭfen (Territoires occupés), yerna s tuqqna n wallen γef wakk leqwanin igraγlanen (internationaux), tebda Isṛayil testeεmiṛ ikallen-nni. Deg Leεqudat-nni n Oslo, Isṛayil ur teqbil akk ad temsefham ed Yifalesṭiniyen, yerna mazal-itt ara ass-a tettkemmil deg webrid n listiεmaṛ. Deg 2002, ddulat taεṛabin msefhament ad steεṛfent s Isṛayil lemmer taneggarut-a ad tejbed iman-nnes seg wakal ay teṭṭef deg 1967, maca Isṛayil tugi, yerna tebda tbennu aγrab-nni ay yes tewwi imuren imeqranen deg Yikallen Yettwaṭṭfen, d imukan ay seg ssuffuγen Ifalesṭiniyen cwiṭṭ, cwiṭṭ, yerna ala assuffeγ ara ten-ssuffγen akk seg tmiwa-nni. Yerna mazal Isṛayil tbennu tihersin (colonies) yerna tettkemmil txenneq deg Yifalesṭiniyen deg Ccerq n Lquds. 

 

Asmi ay yerbeḥ ukabar n Ḥamas tifranin s webrid n tugdut deg 2006, yerna yessbded-d anabaḍ (lḥukuma) ay yesdukklen akk Ifalesṭiniyen n Ugemmaḍ Aγerbi, Γezza ed Lquds tacerqit, Isṛayil ur testeεṛef yes-s. Nnig way-a tebda-d yiwet n tikli i lmend n beḍḍu n Yifalesṭiniyen, yerna Tadukli Tuṛufit tefka afus deg way-a. Tikli-a yebded γer yidis-nnes wufsid-nni n Abu Mazen. I lmend n weḥraz n tdukli n Yifalesṭiniyen, Ḥamas yeqbel ad yemsefham ed Abu Mazen ed weḥric-nni n Fataḥ ay yeddan yid-s; dγa sbedden-d akk akk-n anabaḍ ara yesdukklen akk tamurt. Maca Iwunak Yeddukklen (Etats-Unis) ed Isṛayil ccuṛen-as iγef-nnes i Abu Mazen armi ay iγil aqbal ay yeqbel Ḥamas ad yettekki deg unabaḍ-a amaynut yekka-d seg ḍḍeεfan-nnes, dγa yesnulfa-d ugur deg Γezza akk-n ad d-yaf ssebba ed ad yemḥu iγallen imsellḥen n wexṣ̣im-nnes, Ḥamas. Maca ay-n ay yeεreḍ ad t-yeg ur yecci, yerna d imeddukkal n Abu Mazen ay d-yettwaẓẓεen seg Γezza. D ay-a ay yessawḍen Abu Mazen ad yefsex anabaḍ, ed ad d-yessebded wayeḍ s yimeddukkal-nnes uqriben ay yettamen ugar, am wakk-n ay yejja Isṛayil ad teṭṭef ineγlafen, imazanen (députés) ed yemḍebbren n Ḥamas deg wakk imukan n Ugemmaḍ Aγerbi (Cisjordanie). Iga amtawa (leεqed) n talwit ed Isṛayil (deg Annapolis). Maca ay-n ibanen ay-a ur d-yegli s wacemma ay inefεen, imi Isṛayil ur teqbil ad tsemmeḥ seg lḥeqq-nnes ula deg tγawsiwin timecṭuḥin maḍi, yerna tebγa imdanen am Abu Mazen i wakk-n kan ad uraren urar n yemtawaten n talwit n tkellax, deg lweqt ay deg nettat mazal tbennu tihersin (colonies) yerna tettkemmil assizdeg itni (épuration ethnique).

 

D ay-a ay yejjan Isṛayil ad tekf azal ameqran i ussenger n Ḥamas, ed tneγγ neγ tettaṭṭaf akk imḍebbren-nnes. D ta ay d ssebba n wehjam-nni aweḥci ay d-yellan deg Γezza; llan ssefrayen ad tkecmen, ad ssuffγen seg-s axṣ̣im-nsen ed ad tt-kfen i Abu Mazen, ma d netta, ad yezmer, imir-nni, ad ikemmel yid-sen urar-nni n yemtawaten n talwit n tkellax. Lemmer ad yessiweḍ Ḥamas ad yeṭṭef, ur iγelli deg wudem n Isṛayil, yerna taneggarut-a ad taf iman-nnes tettuḥettem ad teḥbes ahjam ed ad d-tejbed iman-nnes seg Γezza, d Abu Mazen ay d amezwaru ara ixeṣ̣ren, maca urar akk n Isṛayil ed Yimarikaniyen yebna γef lexṣ̣ara.

 

Taγbalut (source):

www.tlaxcala.es

http://www.ariannaeditrice.it/articolo.php?id_articolo=23378 

 

Amagrad aneṣ̣li yers-d deg Internet deg 6 Yennayer, 2009

 

Tasuqilt: Omar MOUFFOK

 

 

 

 

Comments (0)

You don't have permission to comment on this page.