| 
  • If you are citizen of an European Union member nation, you may not use this service unless you are at least 16 years old.

  • You already know Dokkio is an AI-powered assistant to organize & manage your digital files & messages. Very soon, Dokkio will support Outlook as well as One Drive. Check it out today!

View
 

Honduras: Billy Joya d aness'ah' amaynut n uselway n tuttya taserdasit

Page history last edited by takelsertit 14 years, 2 months ago

 

Honduras: Billy Joya d aneṣṣaḥ amaynut n uselway n tuttya taserdasit

 

 

Sγur Prensa Latina akked Minci (14 Yulyu 2009)

 

 

Anabaḍ (lḥukuma) ay yeṭṭfen Honduras ass-a s lfeεl aselway-nnes d Roberto Micheletti. Deg wass n laṛebεa yezrin, Micheletti isemma-d Billy Joya d aneγlaf-nnes aneṣ̣ṣ̣aḥ. Joya yettwassen, deg yiseggasen n 1980, s uḍebber-nnes deg uεetteb akked tmenγiwt n medden deg tmurt-a.

 

Billy Joya

 

Joya yekcem γer ugalfu n wumel (bataillon de reinsegment) 3-16, yerna yessebded-d agaluf n tedγert (escadron d’élite) i lmend n wemḥaq n medden. Agaluf-a isem-nnes ”Linx” n Yikubṛaten, yerna d Joya ay yeqqlen d amenzaḍ (commandant) amezwaru n terbaεt-a.

 

 

Gar 1984 ed 1991, yeqdec deg terbaεt-a n tmattant n 3-16, yerna llan γγaren-as s yisem akellax n ”Licenciado Arrazola”. Joya yettwatthem s uḍebber deg 16 n lecγal n uεetteb ed tmenγiwt, ay deg ugar n εecṛa n medden ay yettuεettben neγ mmuten imi ay llan qeddcen akked tuddsiwin timesfaratin (organisations progressistes).

 

 

Lecγal ucmiten n Joya ttwakecfen-d yagi deg tallit-nni ay deg yella itteg-iten. D acu kan, ay-n iga zik ur yelli d aγilif γer Micheletti, imi yagi anabaḍ (lḥukuma) n Honduras, deg wussan-a, γunzant-t tmura n umaḍal. Agraw Amatu n Yeγlanen Yeddukklen (Nations Unies) yessuffeγ-d yiwen n ṛṛay ay deg ay yessaẓer (condamner) tuttya-nni taserdasit ay d-yellan deg Honduras yerna yessutter ad d-yeqqel, war leεḍil, uselway uzrif (légitime) n tmurt-a, Manuel Zelaya.

 

 

Ṛṛay-a ssukken-t s lfeṛḥ d ameqran, yerna d win ay d-yeggaren tiγri i 192-nni n tmura ay yettekkan deg Yeγlanen Yeddukklen (Nations Unies) i wakk-n ur steεṛifen s wenhil (régime) aserdasi ay yeṭṭfen adabu s yiγil, yerna ur steεṛifen s unabaḍ (lḥukuma) niḍen menγir win n Zelaya.

 

 

Agalfu* 3-16

 

 

*Bataillon

 

 

Deg Honduras, ur yelli lkaγeḍ ay d-yesskanayen asnulfu n Ugalfu 3-16, maca seg 1981 ay bdan εerrqen medden. 

 

 

Deg useggas-nni, Washington teεzem ad tbeddel anmahal-nnes (ambassadeur) deg Tegucigalpa [tamaneγt n Honduras], dγa d John Dimitri Negroponte ay d-tefren ad t-tazen γer deg-in. Negroponte d argaz igerrzen maḍi: yella d imḍebber n CIA deg Vietnam. D netta ay d argaz ay yuraren dduṛ ameqran deg tsuddest (stratégie) n Washington i lmend n yimenγi mgal n tesdukkla (communisme) deg Temrikt Talemmast, akked wesnulfu n trebbaε n Yicontraten deg Nicaragua [i ucewwel n udabu n tmurt-a]. D imeggiyen (agents) n CIA akked yiserdasen n Teṛjentint ay yesleγman (entraîner) iserdasen n Ugalfu (bataillon) 3-16, deg Honduras. [Tasnaraft deg Ter’jentint]

 

 

Deg tallit-nni, ajiniṛal Suárez Manson yettban-d yettekka deg usselmed n 3-16. Yuγ lḥal, Manson d yiwen seg yemḍebbren imeqranen akk n Teṛjentint deg wemḥaq n medden. Billy Joya yeγra, deg Honduras, tarrayin (méthodes) tiserdasiyin n Teṛjentint, maca daγen, imi ay yeγra deg uγerbaz aserdasi n Francisco Morazan, deg Tegucigalpa, tettunekf-as taggazt (bourse) akk-n ad yeddu ad iγer deg Cili, deg tallit n Pinochet.

 

 

Billy Fernando Joya Améndola, d amaslaḍ* deg ugaluf** n tmattant B3-16

 

 

*membre

**escadron

 

 

Joya yeqqel d aqebṭan deg yigen (armée) n Honduras, sakk-in yeqqel d imḍebber n taẓunt tataktit (division tactique) n Ugalfu 3-16. Yella iqeddec s wemεiwen akked Tmehla Taγelnawt n Wumel (Direction Nationale de Renseignements) ay yesseqdac yigen i wemḥaq n medden. Tamehla-a teẓwer mliḥ deg ussekcem n yimeggiyen-nnes (agents) gar medden akked wemgaru asnafsi (guerre psychologique).

 

 

Gar 1984 ed 1991, yeqqim Joya iqeddec deg terbaεt-nni n tmattant n B3-16, ay deg ay d-yelha s waṭas n lecγal s yisem akellax n ”Licenciado Arrazola”:

 

 

- S wassaγen (liaisons) gar yineṣ̣ṣ̣aḥen imarikaniyen akked Ugalfu B-16; yella daγen d Aγella n unebḍu atekni uslig  (chef de détachement technique spécial); imḍebber deg lecγal n B3-16 gar Tegucigalpa akked San Pedro Sula; assaγen gar yineṣ̣ṣ̣aḥen aṛjentiniyen ed B3-16,

 

 

- Joya yettwatthem s weḥbas ed uεetteb n setta n yinelmaden n tesdawit ahondurasiyen deg 1982.

 

 

- Yettwatthem daγen s uḍebber deg 16 n lecγal usligen (spéciaux) ay deg ugar n εecṛa n medden ay yettwaεettben neγ ttwanγan imi ay sεan assaγen akked tuddsiwin timesfaratin (organisations progressistes), am way-n yeḍran deg la Campaña, Matamoros, San Francisco, Florencia Sur, Aurora, Guamilito akked Loarque.

 

 

Maca ass-a, anabaḍ (lḥukuma) ay yeṭṭfen adabu s lfeεl n Roberto Micheletti isemma-d Billy Joya d aneγlaf-nnes aneṣ̣ṣ̣aḥ.

 

 

Aεetteb ed weḥbas n yinelmaden ihondurasiyen

 

 

Deg 27 Yebrir 1982, γef lxemsa n tṣ̣ebḥit, Joya, ay yellan deg tallit-nni d adugenses (sous-lieutenant), akked setta seg yiserdasen-nnes ay isellḥen arma ay d iγef n tcebbubt, kecmen γer wexxam n Rafael Rivera, adumwekkel n Tegduda (sous-procureur de la République), i wakk-n ad d-ṭṭfen setta n yinelmaden. Sin seg yinelmaden-a d yessi-s n Rivera, yerna llant ttwaḥerzent s temḥaddit (immunité) imi baba-tsent iqeddec deg teγdemt (justice), maca γas akk-n, uwyen-tent. Deg wemkan-nni ay deg ttwaḥebsen yinelmaden-a, mlalen-d ed yimeḥbas niḍen yerna ur εawden ẓran-ten seg yimir-nni. Tamsulta (police) akked yigen (armée) werjin steεṛfen s tuṭṭfa n setta-a n yinelmaden n tesdawit, maca γas akk-n, sin seg-sen εeddan deg ccṛeε 11 n wussan sdeffir ma ttwaṭṭfen. Ttehmen-ten sεan imrigen (leslaḥ) akked yifexsayen (explosifs), maca deg wexxam-nni n Rivera, anda ay kran yinelmaden-a tanezduγt-nsen, ufan-d kan tinqiḍin (notes).

 

 

Roberto Micheletti

 

Γas ma yella Spenyul ur tesεi amtawa (accord) akked Honduras i lmend n wemεiwen gar snat-a n tmura deg temsal n laman, maca yella yiwen n lqanun aspenyuli n 1985 ay yettajjan Spenyul ad tekf Billy Joyas i Honduras. D acu kan, i wakk-n ad d-yettwaẓẓeε Joya γer Honduras, yessekf γef unezzarfu (lqaḍi) n Tegucigalpa ay d-yelhan s tγawsiwin-a, ad yessutter seg Spenyul s webrid n Interpol neγ s webrid adiplumati, i wakk-n ad t-id-teẓẓeε ed ad t-id-tekf i Honduras. Mi d-ṭṭfen yiduba n teγdemt (autorités judiciaires) ispenyuliyen assutter-a, zemren ad kfen lameṛ i wakk-n ad yeṭṭef Joya. Sakk-in, ad as-tettunekf i unezzarfu ahondurasi tallit n 40 n wussan i wakk-n ad d-yekf anzaten (preuves) i lmend n tuṭṭfa n Joya. Ma qeblen Yespenyuliyen ay-a, Joya ad d-yettwaẓẓeε war leεḍil. Deg 7 Γuct, 1997, anabaḍ (lḥukuma) ahondurasi yuzen assutter i Spenyul i lmend n way-a, maca Ispenyuliyen ugin, dγa seg yimir-nni, ur tulis Honduras ad tessutter tuẓẓεa n Joya, imi amzun tesεi lebγi ijehden i wakk-n ad teg ay-a.

 

 

Yeffer deg Spenyul

 

 

Joya, asmi ay bdan ttcaṛaεen-t deg Honduras, yerwel, netta ed yimaslaḍen niḍen n terbaεt-nni n tmattant, γer Colombia, sakk-in, deg Yebrir n 1996, yedda γer Spenyul s lviza n umerray (touriste). Deg Tubeṛ n 1996, yessutter arazuγ asertit (asile politique) deg Spenyul, maca deg 30 Mayyu 1997, aneγlaf aspenyuli n tγawsiwin n daxel yugi ad as-yekf arazuγ.

 

 

S way-a, llan tteddun ad t-ẓẓεen seg Spenyul deg 15-nni n wussan ay d-iḍefren tigin n uneγlaf, maca abugaṭu n Joya yerẓa ccṛeε deg Wexxam n Ccṛeε n ferru n yemgerraden (contentieux). Deg wass n 5 Fuṛaṛ 1998, Axxam-a n Ccṛeε yenna-as i Joya ur yettwaẓẓaε seg Spenyul arma yefra tamsalt-a n urazuγ (asile).

 

 

Seg Yebrir n 1996, Joya yedder yeffer deg Spenyil, deg Icbilya, deg wegmam (quartier) n Los Remedios, deg yiwen seg yizudaγ (lbaṭimat) mechuṛen yerna γlayen n temdint-a, El Presidente.

 

 

Billy Joya ttehmen-t, deg 1994, s uεetteb akked weḥbas n medden beṛṛa i lqanun, yerna deg 17 Tubeṛ 1995, anezzarfu aγarim (juge civil) n Tegucigalpa yessuffeγ-d lameṛ i unadi ed tuṭṭfa n Joya.

 

 

Abugaṭu aspenyuli Enrique Santiago, ay yemmuzzgen (spécialisé) deg lqanun agraγlan n yizerfan n wemdan, yeccetka, ula d netta, γef Joya, deg 1998, s yisem n yiwen seg wid ay iεetteb uneggaru-a, Milton Jiménez Puerto. Accetki-a isenned γer umagrad 5.2 n Wemsisi agraγlant (Convention internationale) mgal n uεetteb, ay testenya ula d Spenyul.

 

 

Joya werjin yeqdic deg Spenyul. D aḍewwal-nnes, ay yesεan taṛmist (ccarika) n laman deg Honduras, ay as-yettakfen ameṣ̣ruf yerna yettεawan-it. Ccγel awḥid ay neẓra fell-as iga-t deg Spenyul netta d timsirin n tmasiḥit. Deg uγerbaz alemmas n San José de los Sagrados Corrazones, deg Icbilya, Joya iεawen inelmaden akk-n ad fehmen tamasiḥit.

 

 

 

Sγur Prensa Latina akked Minci

Tasuqilt: Omar Mouffok

Taγbalut: http://www.tlaxcala.es/pp.asp?reference=8139&lg=fr

 

 

Γer daγen:

 

Honduras: abeddel n Zelaya

 

Ddur n IRI deg tuttya taserdasit deg Honduras

 

Honduras: asadur aserdasi n Soto Cano

 

Rzu daγen γef: Taskint n Tlaxcala

 

 

 

Comments (0)

You don't have permission to comment on this page.